Իրանական Ադրբեջան (պարսկերեն՝ آذربایجان), պատմաաշխարհագրական երկրամաս Իրանի հյուսիս-արևելքում, համապատասխանում է նախնադարում և վաղ միջնադարում գոյություն ունեցած Ատրպատական պետությանը և Մեծ Հայքի նահանգներից Վասպուրականի արևելքին ու Պարսկահայքին։ 7-րդ դարում նվաճվելով արաբների կողմից՝ «Ատրպատական» (Ադրփայագան) բառն անվանափոխվել է «Ազարբայեջան»՝ արաբերենում համապատասխան հնչյունների բացակայության պատճառով։
Իրանի շահական կառավարման ընթացքում այդպես էր կոչվում պետության հյուսիսը, որն այժմ բաժանված է 3 ոստանների (նահանգներ)՝ Արդաբիլ, Արևելյան Ադրբեջան և Արևմտյան Ադրբեջան նահանգների, իսկ Զանջանի նահանգը առավել մոտ է՝ մշակութային տեսանկյունից։ Տարածքը 140000 կմ2 է, բնակչությունը մոտ 9 միլիոն է, հիմնականում իսլամադավան, Արևմտյան Ադրբեջանում՝ քրդեր, մյուս նահանգներում՝ ազարիներ[1], ովքեր Ատրպատականի բնիկ բնակչությունն են, սակայն թյուրքացվել են 16-րդ դարից սկսած՝ Սեֆյան Պարսկաստանի հիմնադրումով, և այսօր իրենց լեզուն շատ մոտ է ադրբեջաներենին։ Ապրում են նաև պարսիկներ, հայեր, թալիշներ և ասորիներ։
Отправить ответ